پنج شنبه ۹ فروردین ۰۳ - March 28, 2024

آخرین اخبار

پر بیننده ها

کدخبر : 3446
چهارشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۳ - ۷:۴۳

علل پیروزی‌های عراق بر داعش و تروریسم

خبرگزاری فارس: در ماه های گذشته حضور گروه تروریستی – تکفیری داعش در مناطقی از شمال غرب  عراق با چالش بزرگ امنیتی برای این کشور عربی و اسلامی و سایر کشورهای منطقه تبدیل شد . از زمان اشغال محدوده های پرجمعیت اصلی چهار استان سنی نشین این کشور یعنی نینوی، الانبار،‌ دیالی و صلاح الدین  تا کنون بخش های عمده ای از این مناطق توسط ارتش و نیروهای مردمی و به کمک متحدان منطقه ای عراق ازاد (اینجا) و مابقی مناطق براساس راهبردی جدید در شرف ازاد سازی است. عملیات های پیروزمند آمرلی، جرف الصخر و سنجار از آن دست عملیات های راهبردی است که از یک سو  حاصل پیوند مرجعیت،‌ مردم ، ارتش و متحدان واقعی عراق بوده و از دیگر سو به گفته بسیاری از ناظران سیاسی کمر گروه تروریستی تکفیری داعش را شکسته است. این دستاورد بزرگ متحدان عراق در حالی است که از زمان شکل گیری ائتلافی موسوم به ائتلاف ضد داعش هیچ کمکی چه از لحاظ لجستیکی چه اطلاعاتی و چه عملیاتی به عراق نکرده حال آنکه آمریکا  براساس توافقنامه امنیتی واشنگتن – بغداد وعده داده بود درصورتی که بغداد مورد تهدید قرار گیرد همه نوع حمایت از این کشور در مقابل مهاجمان صورت دهد. این در حالی است که نه تنها هیچ کمک عملی به عراق برای باز پس گیری سرزمینش از دست گروهک های تروریستی صورت نگرفت که همواره اتهاماتی را علیه کشورهای متحد عراق که عملا به یاری این کشور برای مبارزه با تروریسم سازمان یافته داعش شتافتند ایراد شد از جمله این کشورهای جمهوری اسلامی ایران  است.

برای بررسی وضعیت کنونی عراق در مقابله با گروههای تروریستی تکفیری و نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در کمک به عراقی ها برای مبارزه با تروریسم گفت‌وگویی با دکتر رضا امیری مقدم عضو سابق هیات مذاکره کننده ایران با آمریکا در مورد عراق و کارشناس ارشد مسائل این کشور  داشته ایم که مشروح این گفت‌وگو در پی می اید.

در طی چند ماه اخیر، تحولات میدانی عراق چگونه بوده است؟

دولت جدید تشکیل شده است، ساختارها و کابینه خود را تشکیل داده و نسبت به گذشته همگرایی سیاست داخلی عراق بین کرد و شیعه و سنی بهتر شده است. همچنین سازمان دهی ارتش و نیروهای نظامی بهتر شده است. نیروهای مردمی اعم از نیروهای بسیح شیعی و پیش مرگان کرد سازمان دهی شده اند. دست به دست هم دادن نیروها سبب شده  پیروزی های اخیر دست یابند. از سوی دیگر اقدامات نابخردانه داعش علیه مردم باعث شد که مردم به کمک نیروهای نظامی و امنیتی دولت عراق روی آورند و پیروزی ها می تواند نتیجه این امر نیز باشد.

متحدان و بازیگران منطقه ای، به ویژه ایران در این پیروزی ها چه نقشی را ایفا کرده اند؟

ایران در زمینه های متفاوت، در زمینه مشاوره نظامی، ارسال کمک های نظامی، و تجهیزات به دولت مرکزی و  اقلیم کردستان کمک ارسال کرده است و در اکثر عملیات ها مستشاران ایرانی در کنار نیروهای عراقی بوده اند و به آن ها کمک مستشاری دادند تا عراق این موفقیت ها را به دست آورد. در کل فضای منطقه ای و بین المللی به نفع  دولت عراق و علیه گروه تروریستی داعش است. البته ائتلاف ضد داعش هم بمباران هایی را علیه داعش انجام داده که کار را برای دولت عراق نسبت به گذشته سهل تر کرده است. گذشته از این کشورهایی که در منطقه هنوز معتقدند که باید به داعش کمک کنند تحت شرایط جو روانی حاکم کمک های خود را یا کاهش داده اند یا زیر زمین انتقال می دهند.

نیروهای شبه نظامی همراه با ارتش عراق در این پیروزی ها سهیم بوده اند، آنها چگونه توانستند کمک کنند؟

این نیروها، نیروهای با انگیزه ای هستند که با فتوای مرجعیت به میدان جنگ حضور یافتند. از سویی آموزش دیده و تجهیز شده و خارج از چارچوب های خشک نظامی (که در هر ارتشی بر دنیا حاکم است) قرار دارند. این گروه ها نیروهای منعطفی هستند، که متناسب با شرایط می توانند تغییر آرایش دهند و با داعشی ها که به صورت پارتیزانی می جنگند مقابله کنند. به نظر من همین نیروهای مردمی بیشترین تاثیر هم را در جنگ داشته اند. این نیروها در پاکسازی جرف الصخر ، در استان صلاح الدین و در استان دیالی نقش اصلی و پیشتاز را بر عهده داشتند.

وضعیت میدانی استان های مختلف عراق از نظر نفوذ و حضور داعش نسبت به ماه گذشته چگونه است؟

۸۵ تا ۹۰ درصد  منطقه ی دیالی از حضور داعش پاکسازی شده است و فقط چند نقطه ی کوچک باقی مانده است. در استان نینوا با مرکزیت موصل، حاشیه ها پاکسازی شده است ولی در بیش از ۹۰ درصد هنوز داعش حضور دارد. در استان الانبار داعش عموما حضور دارد. البته جرف الصخر و مناطقی که هم مرز با استان الانبار بوده است، پاکسازی شده است. استان صلاح الدین حدود۸۰ تا ۸۵ درصد پاکسازی شده است. بنابراین داعش در الانبار، موصل، و بخش هایی کوچکی از استان نینوا و حاشیه ای از کرکوک و چند درصد از استان دیالی هنوز حضور دارد.

توان داعش از نظر نوع، حجم و تنوع و ترکیب سلاح های نظامی چگونه است؟

توان داعش چه در سوریه و چه در عراق روز به روز کاهش می یابد. آنها در حین شکست با ارتش مقداری از سلاح های خود را از دست می دهد و این سلاح ها به تسلط ارتش در می آید. قبلا بعضی کشورها کمک های مالی آزادانه می کردند اما هم اکنون این کمک ها کم رنگ شده و ائتلاف ضد داعش سبب شده که جلوی جمعیت هایی که در منطقه به این گروه کمک می کردند گرفته شود . در مجموع جو به نفع داعش نیست. ولی هنوز داعش آن قدری امکانات در اختیار دارد که بتواند در این منطقه به عنوان یک چالش اصلی جلوی دولت عراق و دولت سوریه قرار گیرد.

در شرایط کنونی ترکیب و حجم نیروهای بعثی، نیروهای سلفی و دیگر نیروها در کنار داعش در عراق  چگونه است؟

اطلاعات ما بیانگر این است که بیشتر نیروهای داعش عراقی هستند، آنها جوانان اهل سنتی هستند که تحت تبلیغات مسموم این جریان قرار گرفته اند و به داعش پیوستند. به تدریج بدنه ی اهل سنت در حال فاصله گیری از این گروه هستند. ولی هنوز عمده ی نیروی آن ها اهل سنت هستند.

در یک ماه گذشته حضور نیروهای مختلف سنی، شیعه و کرد در مقابل داعش چگونه بوده است؟

اهل سنت هنوز نیروی سازماندهی شده ای ندارد ولی تلاش هایی هم اکنون آغاز کرده اند؛ آنها درصددند که جبهه خود را منسجم  و داعش را از مناطق خود بیرون کنند. امروز نیروهای کرد و شیعه درگیر اصلی با داعش،هستند و با داعش می جنگند. یعنی فعلا اهل سنت نتوانسته به انسجام برسد. شاید یکی از دلایلی که داعش تا کنون توانسته در مناطق سنی نشین حاکمیت کند عدم انسجام عرب های سنی است.، شیعیان و کردها دوست دارند که سنی ها سازمان دهی پیدا کنند و جلو روند و شیعیان و کردها به آن ها کمک کنند. چون اگر آنها خود وارد درگیری شوند ممکن است بحث های قدیمی یعنی سنی – شیعی و کرد – عرب به وجود بیاید.

در یک ماه گذشته حضور میلیونی مردم در اربعین حسینی چه نقشی در سرکوب داعش در عراق داشته است؟

حضور میلیونی مردم آثار روانی خود را گذاشته و خودباوری را در جامعه ی عراق افزایش داده است. به همان اندازه ای که خود باوری در بین مردم، جوانان و دولت مردان عراق افزایش پیدا کرده است به همان میزان در جبهه ی مخالف که داعش باشد دچار تزلزل شده است.

بازیگران عمده ی منطقه ای و بین المللی چه نوع نگاهی به وضعیت مبارزه ارتش عراق با داعش دارند؟

کشور با کشور نگاه متفاوت دارند. در این بین برخی کشورها دوست ندارند کشور عراق به راحتی این مناطق را تحت سلطه بگیرد و داعش را از کشور بیرون راند. برخی از همسایگان عراق هم اگر شرایطی فراهم شود که به داعش کمک پنهانی کنند، این کار را می کنند. ولی در مجموع کشوری به صورت رسمی و علنی نمی تواند به مبارزه با ایراد بگیرد. در این بین اگر پاکسازی ها به سمت سوریه رود ممکن است برخی کشورها اعتراض کنند که ارتش، مردم بی گناه را می کشد و گرنه کشوری نمی تواند موضعی منفی نسبت به ارتش  دولت عراق (که بخشی از کشورش توسط نیروهای تروریستی اشغال شده) نشان کند.

 آینده ی وضعیت نظامی عراق و پیشرفت نیروهای نظامی علیه داعش به چه متغییرهایی وابسته است؟

این امر به همگرایی و همبستگی داخلی عراق بستگی دارد. هر چه سیاست داخلی عراق منسجم تر شود، موفقیت ارتش و شکست گروه های تروریستی بیشتر می شود انچه که الان می بینیم ترجمان همین امر است. همچنین این امر بستگی به نوع نگاه ائتلاف ضد داعش هم دارد. آیا  این ائتلاف می خواهد دولت عراق را تا خروج کامل داعش از مرز  عراق پشتیبانی  کند؟ یا نه اگر این گروه تهدیدشان داعش تمام شود شروع به مدیریت ناامنی می‌کند؟ همه این امور بستگی به رفتار بازیگران منطقه ای و همسایگان عراق دارد. اگر این بازیگران در چارچوبی که فعلا قرار دارند، بمانند قطعا تاثیر مثبت می گذارد. یعنی شرایطی که همه از دولت عراق حمایت کنند؛ چه کشورهایی که به لحاظ میدانی حمایت می کنند مثل ایران و چه کشورهایی که به لحاظ سیاسی حمایت می کنند، می تواند مفید باشد. ولی اگر بازیگران از داعش برای پیشبرد منافع سیاسی خود در عراق استفاده ابزاری کنند عراق با مشکل مواجه می شود.

چه بازیگرانی در منطقه نگاه ابزاری به مقابله با  داعش ندارند؟

عملا ایران، سوریه و حزب الله لبنان به صورت واقعی در حال جنگ با داعش هستند و بقیه کشورها نگاه ابزاری دارند. ائتلاف ضد داعش هم درصدد است تا وانمود کند؛ ما واقعا استفاده ابزاری نمی کنیم، ولی دادن سلاح به بهانه های مختلف همچون انداختن سلاح از هواپیما از بالا به پایین از سوی ائتلاف ضد داعش و گرفتن این سلاح ها توسط داعش این تردید را به وجود آورده که این کشورها صادقانه با داعش نمی جنگند. اعتقاد شخصی من آن است که این کشورها تا جایی که داعش بخواهد یک کشور را اشغال کند علیه آن می ایستند، اما اگر این امر ابزار در دست کشورها باشد که برای وابستگی بیشتر کشورها باشد تا از آن استفاده کنند حتما از آن استفاده خواهند کرد.

سرکوب داعش در عراق در ماه های آینده چگونه خواهد بود؟

این گروه به زودی نابود نمی شود و همچنان یک چالش است. اما اینکه دوباره توان به دست آورد و بغداد را تهدید کند، دور از انتظار است.

 

برچسب ها :
دیدگاه شما


5 − = سه